Eerste trimester zwangerschap: 0-13 weken

Welkom in het eerste trimester van de zwangerschap. We hebben wat handige informatie voor je verzameld over hoe je kleintje groeit, wat je als ouder kunt verwachten en andere tips voor deze belangrijke periode.

Hoe lang is het eerste trimester?

Het eerste trimester duurt ongeveer 13 weken. Je telt hierbij terug en begint nog voordat je zwanger bent geworden, namelijk op de eerste dag van je laatste menstruatiecyclus. Een volledige zwangerschap duurt ongeveer 40 weken. De datum waarop je bent uitgerekend wordt dus bepaald door 40 weken op te tellen bij de eerste dag van je laatste menstruatie. Aangezien geen enkele vrouw dezelfde cyclus of zwangerschap heeft, is dit een schatting. Als je nog niet bij je huisarts of verloskundige bent geweest, kun je onze zwangerschapscalculator gebruiken voor een snelle berekening.

Je baby’s ontwikkeling in het eerste trimester

Tijdens het eerste trimester van de zwangerschap ontwikkelt een klompje cellen zich al snel tot een foetus van het formaat van een grote pruim. In deze eerste weken worden de hersenen, ruggenwervel, hart en ledematen gevormd, compleet met vingers en tenen. Ondertussen ontpopt je baarmoeder zich tot een comfortabel nestje voor je baby, die via de navelstreng wordt gevoed door de placenta. Tegen het eind van de derde maand zitten alle organen en lichaamsdelen al op de juiste plek — in minivorm. Er gebeurt natuurlijk heel veel in het eerste trimester, maar hier zijn een aantal belangrijke mijlpalen:

3 weken: innesteling

Het bevruchte eitje bestaat in deze week uit een balletje cellen, ook wel blastocyste genoemd, dat zich enorm snel deelt en zich in de baarmoederwand nestelt. De binnenste cellen ontwikkelen zich tot het embryo en de buitenste cellen vormen de placenta. Deze moederkoek voorziet je baby de gehele zwangerschap van voedingsstoffen.

6 weken: vorming

Rond de zes tot zeven weken beginnen het hart, de longen en andere organen zich te ontwikkelen. Ook krijgen het hoofd en de ledematen vorm. Wat een paar weken geleden nog een klompje cellen was, neemt nu een vaag herkenbare menselijke vorm aan.

9 weken: beweging

Vanaf week 9 heet je kleintje officieel een foetus en kan zich gaan bewegen. Je zult hier echter waarschijnlijk niet veel van voelen tot in het tweede trimester.

10 weken: vingers en tenen

In deze week verdwijnen de 'zwemvliezen'. De handen en voeten hebben nu goed herkenbare vingers en tenen en groeien gestaag verder.

10 of 11 weken: het geluid van het hartje

Hoewel het hartje al eerder ontwikkeld is, kun je het vanaf week 10 of 11 horen kloppen. Tijdens je afspraak met je zorgverlener kan deze je met fijngevoelige Doppler-apparatuur een echo laten horen.

Wat gebeurt er in het eerste trimester

Heb je last van typische zwangerschapssymptomen voor het eerste trimester, maar weet je niet zeker of je zwanger bent? Doe dan een zwangerschapstest thuis, of bij je zorgverlener in geval van twijfel.

Voor sommige vrouwen is het eerste trimester van de zwangerschap een behoorlijke uitdaging. Terwijl de hormonen door je lijf gieren kan het nogal een emotionele achtbaan zijn, met meer emotionele buien en stemmingswisselingen dan je gewend bent. Misschien heb je te maken met de minder leuke symptomen van het eerste trimester, daarover hieronder meer. Het goede nieuws? Elk symptoom is een herinnering dat je lijf hard werkt om een nieuw leven op de wereld te zetten en elke week brengt weer iets nieuws en interessants. Meer weten? Download dan onze zwangerschapsgids, met informatie over dit trimester en de volgende twee.

Tijdens het eerste trimester, tussen de 9 en 14 weken, kan je zorgverlener voorstellen om een prenatale screening of combinatietest te doen, bestaande uit een bloedtest en een echo. Dit onderzoek, waarvan je zelf bepaalt of je deze uit laat voeren, geeft aan hoe groot de kans is dat uw kind een aangeboren afwijking kan hebben. Uw arts of verloskundige zal vragen of u meer wilt weten over deze screening en uitleggen waar de uitslag op kan wijzen. De bloedtest screent op aangeboren afwijkingen zoals down-syndroom. De echo controleert op afwijkingen in de dikte van de nekplooi van de foetus. Het is belangrijk om te weten dat deze screening in het eerste trimester geen definitieve uitslag geeft over aangeboren afwijkingen, het evalueert de verhoogde kans hierop. Als je een afwijkende uitslag hebt kan de zorgverlener besluiten om je door te verwijzen voor verder onderzoek.

Eerste symptomen zwangerschap

De symptomen die je tijdens het eerste trimester ervaart kunnen per week verschillen. Ook kunnen de symptomen tijdens deze zwangerschap anders zijn dan de symptomen bij een eerdere zwangerschap. Naast symptomen zoals gevoelige borsten en vermoeidheid, die in het begin van de zwangerschap kunnen voorkomen, zijn hier een aantal veelvoorkomende symptomen tijdens dit trimester:

• Innestelingsbloeding. Terwijl het bevruchte eitje zich in je baarmoeder nestelt kun je last hebben van lichte bloeding en kramp. Als je vragen hebt of je zorgen maakt, neem dan contact op met je zorgverlener.

• Misselijkheid. Beter bekend als ochtendmisselijkheid, kan deze misselijkheid (soms gepaard met overgeven) tijdens het eerste trimester de hele dag voorkomen. Het is niet makkelijk, maar probeer deze misselijkheid te zien als bevestigende herinnering dat je een baby verwacht. Simpele ingrediënten zoals citroen of gember toevoegen aan je thee of maaltijd kunnen de misselijkheid verminderen.

• Regelmatig plassen. Doordat je hormoonniveau's fluctueren en je organen harder werken dan gewoonlijk, kan het zijn dat je vaker moet plassen dan normaal.

• Stralende of vette huid. Dankzij de toegenomen hoeveelheid zwangerschapshormonen en bloed in je lijf, kan het zijn dat je huid er wat roziger of zelfs vettiger uitziet in het eerste trimester.

• Acne. Door de toegenomen olieproductie in je huid kunnen poriën verstoppen en kan acne ontstaan.

• Cravings/hunkeringen. Veel zwangere vrouwen hebben zin in vreemd voedsel, hier hoef je je geen zorgen over te maken. Als je echter zin krijgt in niet-eetbare dingen als klei of afwasmiddel, neem dan direct contact op met je zorgverlener aangezien het kan wijzen op de aandoening pica.

Vraag en antwoord

Mag ik cafeïne nuttigen als ik zwanger ben? Het wordt aangeraden om niet meer dan 200mg cafeïne te nuttigen per dag als je zwanger bent. Dit is ongeveer twee koppen gewone koffie.

Heb ik prenatale vitaminen nodig? Gezonde en gevarieerde voeding is een goede start, maar prenatale vitamines zoals ijzer, foliumzuur en vitamine D kunnen een noodzakelijke aanvulling zijn om je baby's groei en ontwikkeling te ondersteunen. Neem contact op met je zorgverlener, die je kan adviseren welke prenatale vitamines, eventueel in combinatie met een supplement, voldoende voor je zijn.

Kan ik een griepprik halen? Je kunt de griep krijgen als je zwanger bent. Hoewel je lijf dit meestal zelf uitvecht, kun je ervoor kiezen om een griepprik te nemen. De griepprik is veilig voor zwangere vrouwen en ongeboren baby's. Overleg dit altijd eerst met je arts of verloskundige.

Checklist voor dit trimester

• Bereid jezelf voor op het hebben van zeer uiteenlopende emoties. Het is prima om je zo te voelen, zelfs als je vantevoren niet wist dat je je zo ging voelen. Je stemmingswisselingen kunnen van vrolijk zomaar omslaan in nervositeit of neerslachtigheid en alles daartussenin. Bespreek dit met de mensen om je heen en je zorgverlener, tijdens de gehele zwangerschap en daarna.

• Een gezond en evenwichtig dieet helpt om misselijkheid en cravings in de toom te houden. Je zorgverlener kan je meer informatie geven over hoeveel calorieën en voedingsstoffen je nodig hebt.

• Neem contact op met je zorgverlener over het bijslikken van foliumzuur en andere prenatale vitaminen.

• Voor meer informatie, schrijf je in voor onze emails: